Kapalı Ekonomi Anlayışı Nedir?
Ekonomi, Peki Hangi Ekonomi?
Bazen İzmir’in sıcak sokaklarında yürürken kendime şöyle diyorum: “Bu dünya ne kadar karmaşık bir yer, ama aynı zamanda o kadar da basit!” Hani bazen hayatın içinde öylesine kaybolursun ya, işte ekonomi de öyle bir şey. Herkesin bir şekilde içinde olduğu ama kimsenin gerçekten anlamadığı bir alan. Neyse, bu yazıda size “kapalı ekonomi”yi anlatmaya çalışacağım ama işin içine biraz mizah da katacağım. Zaten ben de bir kapalı ekonomi insanıyım. Her şeyimi kapalı alanlarda düşünüyorum. Ama merak etmeyin, bu yazıyı biraz daha geniş tutup insanları dışarıya da çıkaracağız.
Kapalı Ekonomi Nedir, Ya da Neden?
Evet, burası biraz teknik olabilir, ama hepinizin anlayacağı şekilde anlatacağım. “Kapalı ekonomi” nedir, diye sorsanız bana, basitçe şunu söylerim: Bir ülkenin, dış dünyayla ticaret yapmadan sadece kendi kaynaklarıyla dönen bir ekonomi modelidir. Yani, dışa bağımlı değil, tamamen kendi içinde dönen bir sistem.
Şimdi bu kavramı daha günlük hayattan bir örnekle açalım. Diyelim ki, bir arkadaşım var, adı Mert. Her akşam İzmir’de bir kafede buluşuyoruz ve konuşuyoruz. Mert’in cep telefonu hiç değişmez. Sadece eski telefonuyla yetinir, çünkü dış dünyadan gelen yeniliklere, değişikliklere pek ilgisi yoktur. “Telefonum yeter” der, “Gerekirse telefonumu biraz daha uzun süre şarj ederim.” İşte Mert’in durumu, kapalı ekonominin biraz daha mizahi bir versiyonu. Kendi içinde dönen, dışarıya bağımlı olmayan bir dünya kurmuş.
Ama bakın, bu noktada şunu unutmayın: Kapalı ekonomi deyince aklınıza hemen kötü şeyler gelmesin. Çünkü her zaman dışarıya açılmak zorunda değilsiniz. Yani, her insanın kendi “kapalı ekonomisi” olabilir. Ben de mesela, sabah kahvemi sadece evde içmeyi tercih ederim. Ne o, dışarıdan gelen kahveler mi? Beni ilgilendirmez. Ama ne zaman dışarıda bir şey alırım, kahvemi o kadar “premium” yapmışlar ki, diyecek hiçbir şeyim kalmaz.
Kapalı Ekonomi ve Dışa Bağımlılık
Burada şunu belirtmek lazım: Kapalı ekonomi, dışa bağımlılığını ortadan kaldırmaya çalışan bir sistemdir. Ama bazen dışarıdan gelen bir şey, insanın kendi ekonomisini alt üst edebilir. Mesela ben, geçen hafta evde yapmam gereken işleri ertelemişken, bir anda sosyal medya platformlarından birinde, “Yeni iPhone çıkmış!” mesajını görünce, “Eee, bu da başka bir dünya demek!” diye düşünmeye başladım.
Bir şey var ki, iPhone’un yeni modelini almadan önce, insan bir kere düşünmeli: “Benim ekonomim gerçekten bunu kaldırabilir mi?” O an kafamda bir hesaplama yapıyorum: “Telefon almak mı? Yok, önce bu hafta kalan yemekleri bitireyim!” İşte o an, kapalı ekonomiyi hissediyorum. Evde, kendi dünyamda bir döngü içinde yaşamaya devam ediyorum. Ama dış dünyaya açılmanın, keşfetmenin de, bazen en doğru şey olabileceğini kabul ediyorum.
Kapalı Ekonominin Avantajları ve Zorlukları
Şimdi, gelin biraz kapalı ekonominin avantajlarından ve zorluklarından bahsedelim. Her şey gibi, bunun da artıları ve eksileri var.
Avantajları:
1. Dışarıdan gelen çalkantılardan etkilenmiyorsunuz: Bir kriz patladı, bir şey oldu, ne oldu? Hiçbir şey. Çünkü kendi işini kendin görüyorsun.
2. Bağımsızlık: Kendi kaynaklarını kullandığın için, birilerine borçlanmak ya da dışarıdan bir şey beklemek zorunda değilsin.
3. Bütçeyi yönetmek kolay: Dışarıdan gelen paralarla, bakiyenin üstüne bir şey eklemek zorunda değilsin.
Zorlukları:
1. Yeniliklere kapalı olma riski: Her şeyin en son modelini almak zorunda değilsiniz ama bazen dış dünyadaki gelişmeler, sizi eski teknolojilerle sınırlı bırakabilir.
2. Kısıtlı kaynaklar: Kendi içinde dönen bir ekonomi kurmak, bazen işin içinde en çok istediğiniz şeyi bulamamanıza yol açabilir. Mesela Mert’in eski telefonunda Instagram kullanmaya çalışması gibi.
Kapalı Ekonomiye Bir Sonraki Adım
Şimdi, İzmir’de bir kafede otururken ben, hala aklımda ekonomik hesaplarla boğuşuyorum: “Ya bu model, aslında 2025’te bile geçerli olacak mı?” diye sorgularken, bir arkadaşım yanımdan geçiyor ve diyor ki: “Yine ne hesaplar yapıyorsun? Kapalı ekonomi anlayışını falan mı düşünüyorsun?” Ben de şunları söylüyorum: “Evet, düşünüyorum. Çünkü hayatımda her şey bir şekilde ekonomiye bağlanıyor. Kapalı ekonomi, dış dünyadan uzak durmak gibi ama bazen dışarı çıkmak da lazım!”
Sonuçta, kapalı ekonomi anlayışı, kendi içimizde dönen, dışarıya bağımlı olmayan bir ekonomi şekli olabilir. Ama bazen o dışarıyı keşfetmek, bir iPhone almak ya da sosyal medya çılgınlıklarına katılmak da gerekiyordur. Yani her şeyin bir dengesi var. Kapalı ekonomi de, insanın kendi dünyasında keyfini çıkararak yaşaması için bir fırsattır. Ama işin içine dışarıyı da katmak, hayatı daha eğlenceli kılabilir!
Evet, belki tam olarak ne dedim, ben de bilmiyorum ama bir noktada kendimizi bulacağız. Ekonomiyle, insanla, sosyal medya ile… Ve o zaman, belki de hayat biraz daha anlamlı olur.